جمع قرآن در زمان زندگانی حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله)

تاریخ قرآن  ✅ تاریخ نگاری علم در اسلام پیشینه زیادی ندارد و اول بار این اصطلاح توسط خاورشناسان و مستشرقین وارد ممالک اسلامی شد بطوری که در حوزه قرآن اولین نگاشت با عنوان تاریخ قرآن توسط خاورشناس آلمان, ...ادامه مطلب

غریب القرآن «غریب القرآن» یا «دانش واژگان دشوار فهم» در لغت ✅ غریب: مشکل، بیگانه، شگفت‌انگیز و عجیب به نظر رسیدن. در اصطلاح ✅ واژه‏شناسى و پیدا کردن لغات مشکل و غامض قرآن مجید. ✅ دانشی که به بررسی و معنایابی واژه‏های دیریاب، پیچیده، پنهان، ناشناخته و فراموش شده از آیات می‏پردازد. ✅ لغات و اصطلاحاتی است از قرآن که به مرور زمان فهم آنها دشوار گردیده و به تفسیر و توضیح احتیاج پیدا کرده است. اولین نگاشته در این باره نخستین کسانى که دست به تألیف کتب «غرائب القرآن» زدند، از دانشمندان شیعه بودند؛ ازجمله ایشان مى‏توان، أبان بن تغلب (141 ه.)، فرّاء (207 ه.) ابو عبیده (210) و ابو عثمان مازنى (248 ه.) را نام برد.   غریب القرآن‏ زید بن على بن الحسین (علیهم السّلام) (مستشهد 122 ه. ق). غریب القرآن ابن عباس جایگاه آن‏ غریب القرآن 1⃣ تبیین و توضیح و برداشتن ابهامات و پیچیدگی لغت‏ فراموش شده و پنهان و هموار ساختن راه دشوار در فهم واژگان‏ آیات و نزدیک شدن به مراد گوینده آنها. 2⃣ شناسایی معانی نوظهور از معانی کهن الفاظ به خصوص‏ معانی به کار رفته در عصر نزول آیات که به دلیل تحول معنایی در ساختار لغات و زبان عرب با گذشت زمان به وجود آمده است. 3⃣ توجه دانشمندان مسلمان از گذشته دور تا به امروز و آفرینش آثاری برجسته که حکایت از اهمیت و نقش به سزای این‏ دانش در فهم درست و درک صحیح از واژگان آیات د, ...ادامه مطلب

لغات غیر عربی در قرآن الفاظ غیر عربی در قرآن ✅ در اینکه قرآن حاوی اعلام (نام‏هاى خاصّ غیر عربى) است تردیدی نیست ولی در میان دانشمندان بر وجود الفاظ غیر عربی در قرآن اختلاف است . ♦️ لفظ غیر عربى در قرآن نیست؛ دلیل:  فرموده خداى تعالى: (وَ لَوْ جَعَلْناهُ قُرْآناً أَعْجَمِیًّا لَقالُوا لَوْ لا فُصِّلَتْ آیاتُهُ ءَ أَعْجَمِیٌّ وَ عَرَبِیٌّ و اگر آن (قرآن) را عجمى قرار مى‏دادیم (کافران) مى‏گفتند چرا آیاتش روشن نیست أمتى عرب و کتابى عجمى). قائلین: شافعى و ابن جریر و أبو عبیده و قاضى أبو بکر و ابن فارس‏. ♦️ لفظ  غیر عربى در قرآن واقع شده است؛ دلیل: در فرموده خداى تعالى: (قُرْآناً عَرَبِیًّا) اگر در قرآن تعداد کمی الفاظ غیر عربی موجود باشد این تعداد قرآن را از عربى بودن بیرون نمى‏برد، چنانکه قصیده فارسى با یک لفظ عربى از فارسى بودن خارج نمى‏شود. ♦️ جمع دو قول بالا: برخی حروف در أصل عجمى هستند ولى در بین عربها هم واقع شده و آنها با زبان خود تعریب نموده و از ألفاظ عجم به ألفاظ خود آنها را تحویل داده‏اند، پس آن ألفاظ عربى شده‏اند، آنگاه قرآن نازل شد در حالى که این ألفاظ با کلام عرب مخلوط گردیده بود، پس هر کس بگوید: این ألفاظ عربى است راست گفته، و هر کس بگوید: آنها عجمى است نیز راست گفته است. قائلین: سیوطی، جوالیقى و ابن الجوزى‏. ✳️ قول اخیر ارجح است. اقسام کلمات عیر عربی در قرآن ✅ اعلا, ...ادامه مطلب

لهجه های عربی در قرآن آنچه از لهجه های عرب وارد قرآن شده است. ♦️ در این باره اخبار بسیاری نقل شده: ✅ از ابن عباس آمده است که گفت: «قرآن بر هفت لهجه نازل شد که پنج لهجه‏اش از تیره‏هاى عجز از هوازن است» که عبارتند از: سعد بن بکر و جشم بن بکرو نصر بن معاویه و ثقیف، اینها همه از هوازن مى‏باشند و به آنها (علیا هوازن) گفته مى‏شود. ✅ ابو حاتم سجستانى: «قرآن به لهجه: قریش و هذیل و تمیم و ازد و ربیعه و هوازن و سعد بن بکر نازل شد». ✅ برخی گفته‏اند: (قرآن) تنها به لهجه مضر نازل شد، به دلیل اینکه عمر گفته: «قرآن به لهجه مضر فرود آمد». ✅ به حکایت ابن عبد البر بعضى تمام لهجه‏ها را از مضر دانسته‏اند که هذیل و کنانه و قیس و ضبّه و تیم الرباب و اسد بن خزیمه و قریش باشند. اما مثال هایی از این لهجات: به لهجه کنانه‏ (السُّفَهاءُ): جاهلان. (خاسِئِینَ): خوار شدگان. (قَبِیلًا): آشکارا. (بِمُعْجِزِینَ): پیشى گرفتگان. (مُبْلِسُونَ): مأیوسان. (دُحُوراً): باراندن. (الْخَرَّاصُونَ): دروغگویان. به لهجه هذیل‏ (وَ الرُّجْزَ): عذاب. (شَرَوْا): فروختند. در حالیکه معمولا به معنای خریدن است. (صَلْداً): پاکیزه‏اى. (مِنْ فَوْرِهِمْ): از چهره آنها. (فُرْقاناً): راه بیرون شدنى. (حَرِّضِ): برانگیز. (انْفِرُوا): جهاد کنید. (السَّائِحُونَ): روزه داران. (الْعَنَتَ): گناه. (واجِفَةٌ): ترسناک. (مَسْغَ, ...ادامه مطلب

نحوه نگارش قرآن کریم کتّاب وحی آیات قرآن رامطابق نزول و زیر نظر و اشراف رسول خدا صلی الله علیه و آله می نوشتند. ♦️ روال عادی و معمولی آن بود که با یک بسمله سوره شروع می شد و هنگامی که بسمله ی دیگر نازل می شد می فهمیدند که سوره ی قبلی خاتمه یافته هست و سوره جدیدی آغاز شده است.(ابن عباس) گاه رسول خدا به اشارت جبرئیل امین مأموریت میافتند تابه کتّاب وحی اعلام شود که آیه ی نازل شده در جای دیگر قرار داده شود همچون آخرین آیه ی نازل شده بر حضرت که مطابق نظر مشهور آیه ی 281 سوره بقره که کتّاب وحی مأموریت یافتند زیر آیه ی ربا و دین جای دهند.(ابن عباس) ♦️ براساس آنچه گذشت نظم و چینش آیات در هرسوره توقیفی بوده است یعنی به اجتهاد صحابه نبوده بلکه به اشارت رسول خدا و رسول خدا هم به اشارت جبرئیل. خلاص, ...ادامه مطلب

تناسب آیات و سور تناسب در لغت: ✅ از ماده نسبت به معنای متشاکل و نزدیک به هم بودن. در اصطلاح:   ✅ علم مناسبات قرآن دانشى است که بدان وسیله، علل چگونگى ترتیب یافتن اجزاى قرآن باز شناخته مى‏شوند. ( نظم الدرر، بُقاعی، ج 1، ص 6 مقدمه) تعریف سیاق: هر دلیلى که مرتبط با فهم عبارت مورد نظر بوده، خواه لفظى مانند قرائن لفظى مرتبط با عبارتى مورد نظر باشد، خواه حالى مانند اوضاع و احوالى که ظرف صدور کلام باشند و در موضوع دخالت داشته باشند. انواع تناسب: 1⃣ تناسب کلمات (یعنی میان اجزای هر آیه تناسبی وجود داشته باشد.) 2⃣ تناسب جمله ها (یک جمله از قرآن کریم، قرینه براى جملهاى دیگر در همان آیه قرار گیرد و در تعیین مقصود از جمله دیگر مؤثر واقع شود.) 3⃣ تناسب آیات (میان دو یا چند آیه تناسب وجود داشته باشد.), ...ادامه مطلب

نزول قرآن در لغت: ✅ واردشدن درجایی(متعدی: انزال: قراردادن چیزی درجایی): وَ قُلْ رَبِّ أَنْزِلْنی‏ مُنْزَلاً مُبارَکاً وَ أَنْتَ خَیْرُ الْمُنْزِلین. (المؤمنون: 29) ✅ سراشیب شدن چیزی ازبالا به پایین یا فرود ازجای عالی به دانی و زمانی (باب افعال(انزل یُنزِلُ اِنزال): فرود آمدن.): وَ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماء...(البقرة: 22) ♦️معانی دیگر انزال در قرآن: مهیا کردن، آماده گردانیدن: ...وَ أَنْزَلْنَا الْحَدیدَ فیهِ بَأْسٌ شَدید...(الحدید: 25) آفریدن و خلق کردن: ... وَ أَنْزَلَ لَکُمْ مِنَ الْأَنْعامِ ثَمانِیَةَ أَزْواج...(زمر:6) در اصطلاح: ✅نزول و تنزیل قرآن از مبدأ ربوبی به معنی نزول معنوی است، یعنی از مقام بالا و مقام رب (خدا) به مقام پائین (رسول اکرم) و سپس به مرتبه پائین‌تر یعنی مردم، ابلاغ, ...ادامه مطلب

نوشت افزارهای کتابت قرآن درصدراسلام کتّاب وحی برای نگارش قرآن کریم ازوسایل و ابزاری استفاده میکردند که به این ابزارها نوشت افزارهای قرآنی اطلاق میگردد. آنچه در قرآن آمده 1⃣ دهان: پوست‌های سرخ رنگ فإِذَا انْشَقَّتِ السَّماءُ فَکانَتْ وَرْدَةً کَالدِّهان(الرحمن: 37) 2⃣ حریر: پارچه ابریشمین و لِباسُهُمْ فیها حَریر(فاطر: 33) 3⃣ رقّ: پوست نازک فی‏ رَقٍّ مَنْشُور(الطور:3) 4⃣ سجِلّ: کتاب و یا چیزی که قاضی صورت دعوا را در آن می نویسد یوْمَ نَطْوِی السَّماءَ کَطَیِّ السِّجِلِّ لِلْکُتُبِ (الأنبیاء : 104) 5⃣ صحُف: برگ هایی از کاغذ و إِذَا الصُّحُفُ نُشِرَت(التکویر:10) 6⃣ قرطاس: کاغذ و لَوْ نَزَّلْنا عَلَیْکَ کِتاباً فی‏ قِرْطاسٍ فَلَمَسُوهُ بِأَیْدیهِمْ(الأنعام: 7) و تجْعَلُونَهُ قَراط, ...ادامه مطلب

دانلود کتاب الاتقان فی علوم القرآن مهمترین کتاب در رشته علوم قرآن اطلاعات: تحقیق ابوالفضل ابراهیم(قوی ترین تحقیق)طبعه: وزارت الشوون الاسلامیة و الاوقاف و الدعوة و الارشاد المملکة العربیة السعودیة دانلود جلد اول دانلود جلد دوم دانلود جلد سوم دانلود جلد چهارم دانلود تمامی مجلدات بصورت یکجا اطلاعا, ...ادامه مطلب

دانلود کتاب تفسیر تسنیم (تسنیم فی تفسیر القرآن) تالیف حضرت آیت الله جوادی آملی (مد ظله العالی) جلد 1 24.0.pdf جلد 2 26.3.pdf جلد 3 21.5.pdf جلد 4 26.3.pdf جلد 5 31.2.pdf جلد 6 28.2.pdf جلد 7 16.0.pdf جلد 8 13.7.pdf جلد 9 17.8.pdf , ...ادامه مطلب

نظم و چینش سور در مصحف شریف چگونگی قرارگرفتن سور درمصحف شریف (آیا توقیفی است یا اجتهادی؟) ♦️ در اینکه آیا نظم و چینش سور توقیفی (یعنی به امر شخص رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم سور در مصحف چیده شد.) است یا اجتهادی(یعنی صحابه به رای و نظر خود سور, ...ادامه مطلب

دانلود کتاب الاتقان فی علوم القرآن مهمترین کتاب در رشته علوم قرآن دانلود جلد اول دانلود جلد دوم دانلود جلد سوم دانلود جلد چهارم دانلود تمامی مجلدات بصورت یکجا معرفى کتاب‏  اتقان، به راستى خوش ‏نظم‏ ترین، خواندنى‏ ترین و مشهورترین کتاب علوم قرآنى ا, ...ادامه مطلب

تدوین و جمع قرآن‏ واژه جمع قرآن دو کاربرد دارد؛ 1⃣ یکى به معناى جمع در اذهان و سینه‏ ها که همان حفظ قرآن مى ‏باشد،2⃣ دیگرى به معناى تدوین و نگاشتن قرآن است. ❌ جمع به معناى اول مورد نظر نیست. ✅ غرض در این بخش این است که تألیف قرآن به صورت کتاب مدون در چه زمانى صورت گرفته است. جمع به این معنا از موضو, ...ادامه مطلب

أسرار الحروف - ویلیه الحروف المقطّعة فی القرآن الکریم معرفی کتاب: اسرار الحروف تالیف کاظم محمد على شکر همانگونه که از نامش پیداست پیرامون مساله حروف مقطعه نوشته شده است. مؤلف که از قرآن پژوهان معاصر مى‏باشد؛ وى براى این منظور در ابتدا طى چند فصل، اسرار حروف را از دیدگاه شخصیت‏هاى مختلف( که در این ب, ...ادامه مطلب

 تعریف علوم القرآن‏ مقصود از علوم القرآن (به لفظ جمع، نه علم القرآن به لفظ مفرد)، گروهى از معارف متصله به قرآن است، که به نحوى از انحاء، به طور خاص، خادم فهم قرآن باشند، مانند: علم الرسم، علم القراءات، علم اسباب النزول، علم الناسخ و المنسوخ، علم إعراب القرآن، علم غریب القرآن، علم المحکم و المتشابه،, ...ادامه مطلب