تاریخ قرآن ✅ تاریخ نگاری علم در اسلام پیشینه زیادی ندارد و اول بار این اصطلاح توسط خاورشناسان و مستشرقین وارد ممالک اسلامی شد بطوری که در حوزه قرآن اولین نگاشت با عنوان تاریخ قرآن توسط خاورشناس آلمان, ...ادامه مطلب
لغات غیر عربی در قرآن الفاظ غیر عربی در قرآن ✅ در اینکه قرآن حاوی اعلام (نامهاى خاصّ غیر عربى) است تردیدی نیست ولی در میان دانشمندان بر وجود الفاظ غیر عربی در قرآن اختلاف است . ♦️ لفظ غیر عربى در قرآن نیست؛ دلیل: فرموده خداى تعالى: (وَ لَوْ جَعَلْناهُ قُرْآناً أَعْجَمِیًّا لَقالُوا لَوْ لا فُصِّلَتْ آیاتُهُ ءَ أَعْجَمِیٌّ وَ عَرَبِیٌّ و اگر آن (قرآن) را عجمى قرار مىدادیم (کافران) مىگفتند چرا آیاتش روشن نیست أمتى عرب و کتابى عجمى). قائلین: شافعى و ابن جریر و أبو عبیده و قاضى أبو بکر و ابن فارس. ♦️ لفظ غیر عربى در قرآن واقع شده است؛ دلیل: در فرموده خداى تعالى: (قُرْآناً عَرَبِیًّا) اگر در قرآن تعداد کمی الفاظ غیر عربی موجود باشد این تعداد قرآن را از عربى بودن بیرون نمىبرد، چنانکه قصیده فارسى با یک لفظ عربى از فارسى بودن خارج نمىشود. ♦️ جمع دو قول بالا: برخی حروف در أصل عجمى هستند ولى در بین عربها هم واقع شده و آنها با زبان خود تعریب نموده و از ألفاظ عجم به ألفاظ خود آنها را تحویل دادهاند، پس آن ألفاظ عربى شدهاند، آنگاه قرآن نازل شد در حالى که این ألفاظ با کلام عرب مخلوط گردیده بود، پس هر کس بگوید: این ألفاظ عربى است راست گفته، و هر کس بگوید: آنها عجمى است نیز راست گفته است. قائلین: سیوطی، جوالیقى و ابن الجوزى. ✳️ قول اخیر ارجح است. اقسام کلمات عیر عربی در قرآن ✅ اعلا, ...ادامه مطلب
لهجه های عربی در قرآن آنچه از لهجه های عرب وارد قرآن شده است. ♦️ در این باره اخبار بسیاری نقل شده: ✅ از ابن عباس آمده است که گفت: «قرآن بر هفت لهجه نازل شد که پنج لهجهاش از تیرههاى عجز از هوازن است» که عبارتند از: سعد بن بکر و جشم بن بکرو نصر بن معاویه و ثقیف، اینها همه از هوازن مىباشند و به آنها (علیا هوازن) گفته مىشود. ✅ ابو حاتم سجستانى: «قرآن به لهجه: قریش و هذیل و تمیم و ازد و ربیعه و هوازن و سعد بن بکر نازل شد». ✅ برخی گفتهاند: (قرآن) تنها به لهجه مضر نازل شد، به دلیل اینکه عمر گفته: «قرآن به لهجه مضر فرود آمد». ✅ به حکایت ابن عبد البر بعضى تمام لهجهها را از مضر دانستهاند که هذیل و کنانه و قیس و ضبّه و تیم الرباب و اسد بن خزیمه و قریش باشند. اما مثال هایی از این لهجات: به لهجه کنانه (السُّفَهاءُ): جاهلان. (خاسِئِینَ): خوار شدگان. (قَبِیلًا): آشکارا. (بِمُعْجِزِینَ): پیشى گرفتگان. (مُبْلِسُونَ): مأیوسان. (دُحُوراً): باراندن. (الْخَرَّاصُونَ): دروغگویان. به لهجه هذیل (وَ الرُّجْزَ): عذاب. (شَرَوْا): فروختند. در حالیکه معمولا به معنای خریدن است. (صَلْداً): پاکیزهاى. (مِنْ فَوْرِهِمْ): از چهره آنها. (فُرْقاناً): راه بیرون شدنى. (حَرِّضِ): برانگیز. (انْفِرُوا): جهاد کنید. (السَّائِحُونَ): روزه داران. (الْعَنَتَ): گناه. (واجِفَةٌ): ترسناک. (مَسْغَ, ...ادامه مطلب
تناسب آیات و سور تناسب در لغت: ✅ از ماده نسبت به معنای متشاکل و نزدیک به هم بودن. در اصطلاح: ✅ علم مناسبات قرآن دانشى است که بدان وسیله، علل چگونگى ترتیب یافتن اجزاى قرآن باز شناخته مىشوند. ( نظم الدرر، بُقاعی، ج 1، ص 6 مقدمه) تعریف سیاق: هر دلیلى که مرتبط با فهم عبارت مورد نظر بوده، خواه لفظى مانند قرائن لفظى مرتبط با عبارتى مورد نظر باشد، خواه حالى مانند اوضاع و احوالى که ظرف صدور کلام باشند و در موضوع دخالت داشته باشند. انواع تناسب: 1⃣ تناسب کلمات (یعنی میان اجزای هر آیه تناسبی وجود داشته باشد.) 2⃣ تناسب جمله ها (یک جمله از قرآن کریم، قرینه براى جملهاى دیگر در همان آیه قرار گیرد و در تعیین مقصود از جمله دیگر مؤثر واقع شود.) 3⃣ تناسب آیات (میان دو یا چند آیه تناسب وجود داشته باشد.), ...ادامه مطلب
نظم و چینش سور در مصحف شریف چگونگی قرارگرفتن سور درمصحف شریف (آیا توقیفی است یا اجتهادی؟) ♦️ در اینکه آیا نظم و چینش سور توقیفی (یعنی به امر شخص رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم سور در مصحف چیده شد.) است یا اجتهادی(یعنی صحابه به رای و نظر خود سور, ...ادامه مطلب
تدوین و جمع قرآن واژه جمع قرآن دو کاربرد دارد؛ 1⃣ یکى به معناى جمع در اذهان و سینه ها که همان حفظ قرآن مى باشد،2⃣ دیگرى به معناى تدوین و نگاشتن قرآن است. ❌ جمع به معناى اول مورد نظر نیست. ✅ غرض در این بخش این است که تألیف قرآن به صورت کتاب مدون در چه زمانى صورت گرفته است. جمع به این معنا از موضو, ...ادامه مطلب
تأملی در ماجرای شرور عالم جان لسلی مکی[1] (1917-1981) فیلسوف استرالیایی بود که به اخلاق و فلسفه دین میاندیشید. وی را یک شکگرای اخلاقی نامیدهاند. وی بر این باور بود که هیچ ارزش عینی وجود ندارد. به اعتقاد او، اخلاقیات و اموری از این دست همگی باید اختراع شوند به جای آنکه کشف گردند. وی با رویکرد شکگرایانهای که داشت، به مسأله شرّ نیز توجه کرده بود. به باور او، وجود شرّ در عالم نمیتواند با وجود آفرینندهای حکیم و توانا منطبق باشد. وی از همین روی بود که بر دینداران خُرده وارد میکرد. شر از دیدگاه مکی جی.ال. مکی یکی از عمدهترین تأملات خود را به مسأله شرّ معطوف داشت. ادامه مطلب, ...ادامه مطلب
مقدمهاگر چه مشی تفسیری آیتالله طالقانی با آیتالله جوادی آملی یکی نیست اما در مورد آیه 106 سوره بقره که به مسأله نسخ حکم تغییر قبله مسلمانان اشاره دارد، هر دو مفسّر در نهایت به یک نتیجه رسیدهاند. هر دو واقعیت نسخ را به تخصیص زمانی باز میگردانند و تغییر احکام الهی را در منافات با علم و قدرت لایتناهی الهی نمیدانند. ادامه مطلب, ...ادامه مطلب
التفسیر المبین تالیف علامه جلیل القدر محمد جواد مغنیه (التفسیر المبین - الشیخ محمد جواد مغنیة) (59.68 MB) دریافت , ...ادامه مطلب
بررسی کتاب جمع آورى قرآن جان برتن دکتر حسن رضایى هفتادر* چکیده جان برتن قرآنپژوه انگلیسى، مؤلف کتاب «جمع آورى قرآن» است. وى به بررسى مسئله تدوین قرآن میپردازد و معتقد است قرآن فعلی در عصر پیامبر و توسط آن حضرت گردآورى شده و هیچ نقصانى نسبت به آیات آن رخ نداده است. مسئله «نسخ» و «مصاحف صحابه» دو علت حذف نقش پیامبر اکرم از عرصه جمع آورى قرآن هستند. موضوعات «نسخ تلاوت و حکم»، «نسخ تلاوت و بقاى حکم» و «اختلاف قرائات مصاحف صحابه» واقعیت خارجى ندارند و ساخته ذهن فقیهان اهلسنت است که در مناظرههای خود با فقیهان میکوشیدند با تمسک به آنها، آن دسته از احکام فقهى خود را که مستند آنها در نصوص مصحف فعلى وجود ندارد، به قرآن مستند نمایند. اگر پیامبر اسلام آیات قرآن را در قالب مصحفى گردآورى کرده باشد، دیگر، فقیهان مذکور نمىتوانستند از اختلاف قرائات مصاحف صحابه و حذف نصوصى از مصحف فعلى، در قالب دو شکل نسخ تلاوت سخن به میان آورند. آنان چاره کار را در آن دیدند که با جعل روایاتى، نقش پیامبر را از عرصه جمعآورى قرآن حذف کنند و گردآورى آن را به دوران پس از حیات ایشان منتقل کنند و چنین نیز کردند. , ...ادامه مطلب
بررسى روایات جمع قرآن در زمان عثمان (ترجمة بخشی از کتاب تاریخ قرآن نلدکه) تألیف: تئودور نُلدکه، فریدریش شوالی ترجمه: مرتضى کریمى نیا چکیده: مقاله حاضر ترجمه بخشی از جلد دوم کتاب تاریخ قرآن (اثر مشترک تئودور نولدکه و فریدریش شوالی) است که به موضوع روایت جمع دوم قرآن معروف به توحید مصاحف در عصر عثمان میپردازد. نویسنده که در بخش دیگری از نوشتة خود روایات جمع و تدوین نخست در زمان ابوبکر را بررسی کرده و آنها را از نظر تاریخی نپذیرفته است، در اینجا نیز به نقل و نقد روایت متداول و نیز اشاره به روایات غیرمشهور در باب جمع عثمان میپردازد و جزئیات بسیاری از این روایات را با هم مقایسه میکند. در قسمت پایانی، مؤلف به بررسی ترتیب سورهها در مصحف عثمانی و مقایسه رابطه طول سوره با جایگاه کنونی آن در قرآن میپردازد. البته مترجم در مقدمه به بررسی دیدگاه نلدکه پرداخته و دیدگاه های مخالف او نیز اشاره کرده است. واژگان کلیدی: جمع قرآن، عثمان، توحید مصاحف، ترتیب سورهها ادامه مطلب, ...ادامه مطلب
جمع قرآن در زمان زندگانی حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) عبدالهادی فقهی زاده در آغاز، یادآوری این نکته ضروری است که در این نوشتار، سخن از جمعآوری قرآن و چگونگی سازمان یافتن آیات و سور از آنجاست که بدون توجه به این مباحث، اساساً مسالة تناسب آیات و سور را نمیتوان بدرستی مورد بررسی قرار داد. سخن درباره تناسب آیهها وقتی وجه درستی دارد که ترتیب آنها را در ساختمان سورهها به اشاره وحی متکی بدانیم و آن را از سوی پیامبر (ص) معرفی کنیم. همچنین وجود تناسب میان سورهها آنجا قابلیت پژوهش مییابد که معتقد باشیم در کار تنظیم آنها دستی از وحی دخیل بوده است. به هر تقدیر ، گفتگو در این باره مستقیماً به نتایجی بر میگردد که از مبحث گردآوری قرآن و کیفیت تنظیم آن عاید شود. ادامه مطلب,جمع قرآن در زمان عثمان,جمع قران در زمان,جمع قرآن در زمان ابوبکر ...ادامه مطلب